محسن بهزادی
۱۳۹۱-۱۰-۱۵, 09:48
سلام
انواع، اشکال و قسمتهای تشکیل دهنده قلاب ماهیگیری
قلابها دارای اشکال متفاوتی می باشند ولی بطور کلی آنها را به سه دسته تک شاخه، دو شاخه و سه شاخه تقسیم می نمایند.
http://emruzi.com/up/uploads/13572833661.jpg (http://emruzi.com/up/)
شکل کلی قلابها تابع نوع کمان، نوک، ساق و چشم آن می باشد. قلابهای آب شیرین و آب شور در هر کدام از پارامترهای مذکور تفاوتهایی با یکدیگر دارند.
http://emruzi.com/up/uploads/13572833672.jpg (http://emruzi.com/up/)
در شکل ذیل قسمتهای مختلف قلاب با نامهایشان نشان داده شده اند :
http://emruzi.com/up/uploads/13572833673.jpg (http://emruzi.com/up/)
اندازه های قلاب
متاسفانه اندازه های یکسانی از اندازه های قلابها وجود ندارد. آشنایی بصری با الگوهای متفاوت قلاب تنها نمونه عملی برای ماهیگیر می باشد. اگرچه تلاشهایی برای تنظیم استاندارد اندازه گیری قلابها بر حسب کسری از اینچ (واحد طول بریتانیا معادل 2.54 سانتیمتر) صورت پذیرفته بود اما هرگز این سیستم محقق نشد زیرا تنها بیان کننده طول ساق قلاب بود.
در حقیقت یک قلاب دو تا اندازه اصلی دارد که یکی از آنها دهانه قلاب می باشد که می توان الگوهای بسیار زیادی را برای آن متصور بود. دامنه اندازه قلابها از 0/19 تا 32 می باشد. سایز 0/19 بزرگترین ساق را داراست و سایز 32 کوچکترین قلاب محسوب می شود.
http://emruzi.com/up/uploads/13572833674.jpg (http://emruzi.com/up/)
چشم قلاب
چشم قلاب ماهیگیری در انتهای ساق قلاب قرار دارد و معمولأ بصورت حلقه، سوراخ یا رینگ می باشد که نخ یا لیدر در آن محکم می گردد. انواع معمول چشم قلاب به شرح زیر می باشد :
1- چشم حلقه ای : چشمی است که قطر سیم (ضخامت مفتول قلاب) در آن یکسان بوده و به شکل یک دایره عمود بر صفحه خود قلاب است. دایره چشم ممکن است بسته یا باز باشد. نوع بسته سخت تر و از اینرو قویتر است. نوع چشم باز معمولأ در حیطه قلابهای ارزان قیمت می باشد.
http://emruzi.com/up/uploads/13572833675.jpg (http://emruzi.com/up/)
2- چشم لحیمی : چاک چشم این قلاب به ساق آن لحیم شده است که چشم قلاب بسیار قدرتمندی را فراهم می کند. قلابهایی که معمولأ در صید ماهی های بزرگ استفاده می شوند، لحیم می گردند تا حداکثر قدرت را فراهم کنند.
3- چشم مخروطی : در چشم مخروطی ضخامت سیم قلاب بتدریج بطرف انتهای حلقه باریک می شود. این کار باعث کاهش وزن قلاب و مفید در استفاده در ساخت پشه های مصنوعی است.
4- چشم دورزده : سیم چشم حلقه در امتداد ساق قلاب ادامه می یابد. انتهای این سیم معمولأ نازک می شود. اگرچه میتواند بدون نازک شدن نیز ساخته شود. قلابهای چشم دورزده نقلأ در ساخت پشه های مرطوب مخصوص آزادماهی استفاده می شود.
http://emruzi.com/up/uploads/13572835751.jpg (http://emruzi.com/up/)
5- چشم سوزنی : یک فایده چشم سوزنی این است که میتوان آن را براحتی درون طعمه یا تجهیزاتی همچون شناور عبور داد یا داخل کرد. همچنین بسیار قدرتمند می باشند و اتصال مطمئنی را فراهم می کنند.
6- چشم پارویی : در آن انتهای ساق قلاب مسطح شده است و نخ ماهیگیری در امتداد ساق قلاب به آن متصل می شود. انتهای مسطح از لغزش گره و خارج شدن آن از قلاب، جلوگیری می
نماید. از چشم پارویی ها در نمونه های اندازه متوسط در ماهیگیری تجاری بیشتر استفاده می شود. کاربرد بیشتر آن در آبهای شیرین می باشد.
7- چشم چرخان : این نوع در قلابهای قوی خاص ماهیهای بزرگ دریایی بکار می رود. چشم آن متحرک بوده و بدور محور ساق قلاب دوران می کند.
http://emruzi.com/up/uploads/13572835752.jpg (http://emruzi.com/up/)
وضعیتهای قرارگیری عمومی چشم قلاب :
وضعیت قرار گیری چشم قلاب یک فاکتور مهم برای رسیدن به بالاترین پتانسیل عملکرد قلاب خصوصأ در طعمه های مصنوعی می باشد. چهار نوع وضعیت را در اشکال زیر مشاهده می نمایید :
1- چشم مستقیم : چشمی است که در امتداد محور ساق قلاب بوده و وضعیت استاندارد چشم قلاب است.
http://emruzi.com/up/uploads/13572835753.jpg (http://emruzi.com/up/)
2- چشم بالا : چشمی است که به سمت پشت ساق قلاب خم شده است و برای به حداقل رساندن مانع در حدفاصل نوک و ساق به طرف بیرون خم شده است.
http://emruzi.com/up/uploads/13572835754.jpg (http://emruzi.com/up/)
3- چشم پایین : چشمی است که به طرف داخل ساق قلاب خم شده است و برای نفوذ بهتر در هنگام ضربه زدن به سوی نوک مایل می باشد.
http://emruzi.com/up/uploads/13572835755.jpg (http://emruzi.com/up/)
4- چشم موازی : چشمی است که با خم قلاب موازی می باشد.
http://emruzi.com/up/uploads/13572837***.jpg (http://emruzi.com/up/)
ساق قلاب
ساق قلاب حکم پای قلاب را دارد و از بالای کمان تا چشم قلاب امتداد دارد. ساق قلابها در اشکال بسیار متفاوتی در کارخانه ها ساخته می شوند. در ذیل آنهایی که بیشتر معمول می باشند را تشریح خواهیم کرد :
1- ساق مستقیم : در این قلابها ساق از چشم تا کمان قلاب بصورت مستقیم می باشد و اندازه آنها متناسب با دهانه قلاب مقداری ثابت دارد.
2- ساق منحنی : این ساقها اغلب به دلایل خاصی منحنی شده اند تا با حالت طبیعی و شکل ظاهری پشه ها تطبیق یابند. انواع گوناگونی از قلابهای پشه با اشکال متفاوت نیاز است تا بتوان فرم مخصوص بدن آنها را شبیه سازی نمود. این قلابها برای یافتن لارو حشرات، شفیره و طعمه های کرمی شکل بسیار مناسب می باشند.
http://emruzi.com/up/uploads/13572837022.jpg (http://emruzi.com/up/)
3- ساق خاردار : برای اینکه بتوان طعمه را بر روی قلاب مانند کرمها و تکه گوشتها محکم کرد، یک یا چند خوار در پشت یا جلوی ساق قلاب تعبیه شده است.
http://emruzi.com/up/uploads/13572837023.jpg (http://emruzi.com/up/)
نوک قلاب
انتهای نوک قلاب جهت نفوذ در دهان ماهی با استفاده از کمی نیرو (ضربه زدن) تیز شده است. بعلاوه نوک قلاب می بایست در یک دوره زمانی نسبتأ طولانی تیز باقی بماند. پیکان پیش آمدگی ای است که در امتداد عکس جهت قلاب برای نگه داشتن و عدم خارج شدن آن از دهان ماهی ادامه یافته است. در ادامه به بیان نمونه هایی از آن می پردازیم :
1- نوک نیزه ای : اینها یک نوع استاندارد نوک قلاب هستند. شکل جامع نوکهای نیزه ای در کارخانه های مختلف متفاوت است.
http://emruzi.com/up/uploads/13572837024.jpg (http://emruzi.com/up/)
2- نوک لبه چاقویی : قلابهای نوک لبه چاقویی بسیار تیز بوده و اصولأ برای صید ماهیهای بزرگ مورد استفاده قرار می گیرند. دو پهلوی نوک قلاب کوبیده شده است. سطح داخلی پیکان مسطح
است و از حالت نرمال پهنتر می باشد. بنابراین یک ماهی بزرگ بسختی می تواند از دست آن خلاص گردد.
http://emruzi.com/up/uploads/13572837025.jpg (http://emruzi.com/up/)
3- نوک سوزنی : در آن از فرایند تکنولوژی پیشرفته برای ساخت نوکهای مرغوب و بسیار پیشرفته استفاده می شود. سیم راست شده و بوسیله یک ماشین برش داده می شود و سپس بطرف دستگاه سنگ سمباده انتقال می یابد و در آنجا نوک آماده می گردد. نوک سوزنی از تمام جهت برای کسب شکل مخروطی کوبیده می شود. اگر این مراحل بدرستی انجام شود دارای بهترین کیفیت سوراخ کردن می باشد. البته نوک سوزنی به راحتی نوک بدون پیکان نفوذ نمی کند اما ماهی را بهتر نگه می دارد.
http://emruzi.com/up/uploads/13572837961.jpg (http://emruzi.com/up/)
4- نوک مقعر : قلابهای نوک مقعر یک ایده جدید می باشد که مزایای نوک سوزنی (سریع و آسان در نفوذ و فوقالعاده تیز) با پارامترهای قدرت و ماندگاری در لب ماهی را با یکدیگر پیوند زده است که نتیجه آن بوجود آمدن قلابی با ویژگیهای نوک تیز چسبنده است. از نوک سوزنی قدرتمندتر است. بیشتر قلابهای امروزی به سبب پایداری در نفوذ راحتتر و عملکرد بهتر از این نوع تولید می شود.
http://emruzi.com/up/uploads/13572837962.jpg (http://emruzi.com/up/)
5- نوک بدون پیکان : اگرچه قلابهای بدون پیکان در زمانهای خیلی قبل از بوجود آمدن هرگونه ایده ساخت پیکانها، برای نگه داشتن صید مورد استفاده بود اما اخیرأ یعنی تا قبل از قرن بیستم تا زمانیکه ادارات محیط زیست و حفاظت از جمعیت ماهیان دستورالعملهای مربوطه را اعمال کردند، این نوع قلابها مورد استفاده عموم نبود. ماهیگیری بگیر و رها کن در بسیاری از کشورها عمومی است و در برخی از آیین نامه های محلی بطور صحیح در جهت حفاظت از جمعیت ماهیها مرسوم شده است. لذا برای اینکه آسیب کمتری به ماهیها وارد آید این قلابها مجددأ رایج گردید.
6- نوکهای پوزه دار : این نوع قلاب دارای نوک خمیده بر روی ساق قلاب است. نوک پوزه ای مورد استفاده عالی در طعمه ماهیگیری برای آبهای شور می باشد
http://emruzi.com/up/uploads/13572837963.jpg (http://emruzi.com/up/)
7- نوک دابلین : در این حالت نوک قلاب به سمت خارج ساق برای فراهم نمودن نفوذ سریع خم شده است. شاید این اندک زاویه به خارج کامیابی بهتری را در صید با برخی از پشه های مصنوعی و ماهیهای بزرگ دریایی فراهم نماید.
منبع:
این مطلب از مدت ها در سیستم من بوده و منبعی براش نداشتم.
انواع، اشکال و قسمتهای تشکیل دهنده قلاب ماهیگیری
قلابها دارای اشکال متفاوتی می باشند ولی بطور کلی آنها را به سه دسته تک شاخه، دو شاخه و سه شاخه تقسیم می نمایند.
http://emruzi.com/up/uploads/13572833661.jpg (http://emruzi.com/up/)
شکل کلی قلابها تابع نوع کمان، نوک، ساق و چشم آن می باشد. قلابهای آب شیرین و آب شور در هر کدام از پارامترهای مذکور تفاوتهایی با یکدیگر دارند.
http://emruzi.com/up/uploads/13572833672.jpg (http://emruzi.com/up/)
در شکل ذیل قسمتهای مختلف قلاب با نامهایشان نشان داده شده اند :
http://emruzi.com/up/uploads/13572833673.jpg (http://emruzi.com/up/)
اندازه های قلاب
متاسفانه اندازه های یکسانی از اندازه های قلابها وجود ندارد. آشنایی بصری با الگوهای متفاوت قلاب تنها نمونه عملی برای ماهیگیر می باشد. اگرچه تلاشهایی برای تنظیم استاندارد اندازه گیری قلابها بر حسب کسری از اینچ (واحد طول بریتانیا معادل 2.54 سانتیمتر) صورت پذیرفته بود اما هرگز این سیستم محقق نشد زیرا تنها بیان کننده طول ساق قلاب بود.
در حقیقت یک قلاب دو تا اندازه اصلی دارد که یکی از آنها دهانه قلاب می باشد که می توان الگوهای بسیار زیادی را برای آن متصور بود. دامنه اندازه قلابها از 0/19 تا 32 می باشد. سایز 0/19 بزرگترین ساق را داراست و سایز 32 کوچکترین قلاب محسوب می شود.
http://emruzi.com/up/uploads/13572833674.jpg (http://emruzi.com/up/)
چشم قلاب
چشم قلاب ماهیگیری در انتهای ساق قلاب قرار دارد و معمولأ بصورت حلقه، سوراخ یا رینگ می باشد که نخ یا لیدر در آن محکم می گردد. انواع معمول چشم قلاب به شرح زیر می باشد :
1- چشم حلقه ای : چشمی است که قطر سیم (ضخامت مفتول قلاب) در آن یکسان بوده و به شکل یک دایره عمود بر صفحه خود قلاب است. دایره چشم ممکن است بسته یا باز باشد. نوع بسته سخت تر و از اینرو قویتر است. نوع چشم باز معمولأ در حیطه قلابهای ارزان قیمت می باشد.
http://emruzi.com/up/uploads/13572833675.jpg (http://emruzi.com/up/)
2- چشم لحیمی : چاک چشم این قلاب به ساق آن لحیم شده است که چشم قلاب بسیار قدرتمندی را فراهم می کند. قلابهایی که معمولأ در صید ماهی های بزرگ استفاده می شوند، لحیم می گردند تا حداکثر قدرت را فراهم کنند.
3- چشم مخروطی : در چشم مخروطی ضخامت سیم قلاب بتدریج بطرف انتهای حلقه باریک می شود. این کار باعث کاهش وزن قلاب و مفید در استفاده در ساخت پشه های مصنوعی است.
4- چشم دورزده : سیم چشم حلقه در امتداد ساق قلاب ادامه می یابد. انتهای این سیم معمولأ نازک می شود. اگرچه میتواند بدون نازک شدن نیز ساخته شود. قلابهای چشم دورزده نقلأ در ساخت پشه های مرطوب مخصوص آزادماهی استفاده می شود.
http://emruzi.com/up/uploads/13572835751.jpg (http://emruzi.com/up/)
5- چشم سوزنی : یک فایده چشم سوزنی این است که میتوان آن را براحتی درون طعمه یا تجهیزاتی همچون شناور عبور داد یا داخل کرد. همچنین بسیار قدرتمند می باشند و اتصال مطمئنی را فراهم می کنند.
6- چشم پارویی : در آن انتهای ساق قلاب مسطح شده است و نخ ماهیگیری در امتداد ساق قلاب به آن متصل می شود. انتهای مسطح از لغزش گره و خارج شدن آن از قلاب، جلوگیری می
نماید. از چشم پارویی ها در نمونه های اندازه متوسط در ماهیگیری تجاری بیشتر استفاده می شود. کاربرد بیشتر آن در آبهای شیرین می باشد.
7- چشم چرخان : این نوع در قلابهای قوی خاص ماهیهای بزرگ دریایی بکار می رود. چشم آن متحرک بوده و بدور محور ساق قلاب دوران می کند.
http://emruzi.com/up/uploads/13572835752.jpg (http://emruzi.com/up/)
وضعیتهای قرارگیری عمومی چشم قلاب :
وضعیت قرار گیری چشم قلاب یک فاکتور مهم برای رسیدن به بالاترین پتانسیل عملکرد قلاب خصوصأ در طعمه های مصنوعی می باشد. چهار نوع وضعیت را در اشکال زیر مشاهده می نمایید :
1- چشم مستقیم : چشمی است که در امتداد محور ساق قلاب بوده و وضعیت استاندارد چشم قلاب است.
http://emruzi.com/up/uploads/13572835753.jpg (http://emruzi.com/up/)
2- چشم بالا : چشمی است که به سمت پشت ساق قلاب خم شده است و برای به حداقل رساندن مانع در حدفاصل نوک و ساق به طرف بیرون خم شده است.
http://emruzi.com/up/uploads/13572835754.jpg (http://emruzi.com/up/)
3- چشم پایین : چشمی است که به طرف داخل ساق قلاب خم شده است و برای نفوذ بهتر در هنگام ضربه زدن به سوی نوک مایل می باشد.
http://emruzi.com/up/uploads/13572835755.jpg (http://emruzi.com/up/)
4- چشم موازی : چشمی است که با خم قلاب موازی می باشد.
http://emruzi.com/up/uploads/13572837***.jpg (http://emruzi.com/up/)
ساق قلاب
ساق قلاب حکم پای قلاب را دارد و از بالای کمان تا چشم قلاب امتداد دارد. ساق قلابها در اشکال بسیار متفاوتی در کارخانه ها ساخته می شوند. در ذیل آنهایی که بیشتر معمول می باشند را تشریح خواهیم کرد :
1- ساق مستقیم : در این قلابها ساق از چشم تا کمان قلاب بصورت مستقیم می باشد و اندازه آنها متناسب با دهانه قلاب مقداری ثابت دارد.
2- ساق منحنی : این ساقها اغلب به دلایل خاصی منحنی شده اند تا با حالت طبیعی و شکل ظاهری پشه ها تطبیق یابند. انواع گوناگونی از قلابهای پشه با اشکال متفاوت نیاز است تا بتوان فرم مخصوص بدن آنها را شبیه سازی نمود. این قلابها برای یافتن لارو حشرات، شفیره و طعمه های کرمی شکل بسیار مناسب می باشند.
http://emruzi.com/up/uploads/13572837022.jpg (http://emruzi.com/up/)
3- ساق خاردار : برای اینکه بتوان طعمه را بر روی قلاب مانند کرمها و تکه گوشتها محکم کرد، یک یا چند خوار در پشت یا جلوی ساق قلاب تعبیه شده است.
http://emruzi.com/up/uploads/13572837023.jpg (http://emruzi.com/up/)
نوک قلاب
انتهای نوک قلاب جهت نفوذ در دهان ماهی با استفاده از کمی نیرو (ضربه زدن) تیز شده است. بعلاوه نوک قلاب می بایست در یک دوره زمانی نسبتأ طولانی تیز باقی بماند. پیکان پیش آمدگی ای است که در امتداد عکس جهت قلاب برای نگه داشتن و عدم خارج شدن آن از دهان ماهی ادامه یافته است. در ادامه به بیان نمونه هایی از آن می پردازیم :
1- نوک نیزه ای : اینها یک نوع استاندارد نوک قلاب هستند. شکل جامع نوکهای نیزه ای در کارخانه های مختلف متفاوت است.
http://emruzi.com/up/uploads/13572837024.jpg (http://emruzi.com/up/)
2- نوک لبه چاقویی : قلابهای نوک لبه چاقویی بسیار تیز بوده و اصولأ برای صید ماهیهای بزرگ مورد استفاده قرار می گیرند. دو پهلوی نوک قلاب کوبیده شده است. سطح داخلی پیکان مسطح
است و از حالت نرمال پهنتر می باشد. بنابراین یک ماهی بزرگ بسختی می تواند از دست آن خلاص گردد.
http://emruzi.com/up/uploads/13572837025.jpg (http://emruzi.com/up/)
3- نوک سوزنی : در آن از فرایند تکنولوژی پیشرفته برای ساخت نوکهای مرغوب و بسیار پیشرفته استفاده می شود. سیم راست شده و بوسیله یک ماشین برش داده می شود و سپس بطرف دستگاه سنگ سمباده انتقال می یابد و در آنجا نوک آماده می گردد. نوک سوزنی از تمام جهت برای کسب شکل مخروطی کوبیده می شود. اگر این مراحل بدرستی انجام شود دارای بهترین کیفیت سوراخ کردن می باشد. البته نوک سوزنی به راحتی نوک بدون پیکان نفوذ نمی کند اما ماهی را بهتر نگه می دارد.
http://emruzi.com/up/uploads/13572837961.jpg (http://emruzi.com/up/)
4- نوک مقعر : قلابهای نوک مقعر یک ایده جدید می باشد که مزایای نوک سوزنی (سریع و آسان در نفوذ و فوقالعاده تیز) با پارامترهای قدرت و ماندگاری در لب ماهی را با یکدیگر پیوند زده است که نتیجه آن بوجود آمدن قلابی با ویژگیهای نوک تیز چسبنده است. از نوک سوزنی قدرتمندتر است. بیشتر قلابهای امروزی به سبب پایداری در نفوذ راحتتر و عملکرد بهتر از این نوع تولید می شود.
http://emruzi.com/up/uploads/13572837962.jpg (http://emruzi.com/up/)
5- نوک بدون پیکان : اگرچه قلابهای بدون پیکان در زمانهای خیلی قبل از بوجود آمدن هرگونه ایده ساخت پیکانها، برای نگه داشتن صید مورد استفاده بود اما اخیرأ یعنی تا قبل از قرن بیستم تا زمانیکه ادارات محیط زیست و حفاظت از جمعیت ماهیان دستورالعملهای مربوطه را اعمال کردند، این نوع قلابها مورد استفاده عموم نبود. ماهیگیری بگیر و رها کن در بسیاری از کشورها عمومی است و در برخی از آیین نامه های محلی بطور صحیح در جهت حفاظت از جمعیت ماهیها مرسوم شده است. لذا برای اینکه آسیب کمتری به ماهیها وارد آید این قلابها مجددأ رایج گردید.
6- نوکهای پوزه دار : این نوع قلاب دارای نوک خمیده بر روی ساق قلاب است. نوک پوزه ای مورد استفاده عالی در طعمه ماهیگیری برای آبهای شور می باشد
http://emruzi.com/up/uploads/13572837963.jpg (http://emruzi.com/up/)
7- نوک دابلین : در این حالت نوک قلاب به سمت خارج ساق برای فراهم نمودن نفوذ سریع خم شده است. شاید این اندک زاویه به خارج کامیابی بهتری را در صید با برخی از پشه های مصنوعی و ماهیهای بزرگ دریایی فراهم نماید.
منبع:
این مطلب از مدت ها در سیستم من بوده و منبعی براش نداشتم.