علی بختیاری
۱۳۹۲-۰۱-۳۰, 19:03
به سلولهای قرمز خون مشهورند. و بیشترین سلولهای خونی را تشکیل میدهند. سلولهایی بدون هسته (http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=%D9%87%D8%B3%D8%AA%D9%87+%D8%B3%D9% 84%D9%88%D9%84)و مقعرالطرفین هستند. در شرایط طبیعی قطر آنها بطور متوسط 7.5
میکرونمیباشد. اگر اندازه سلول کوچکتر از 6 میکرون باشد میکروسیت و اگر بزرگتراز 9 میکرون باشد، ماکروسیت نامیده میشوند. حضور گویچههای قرمز بااندازههای مختلف در
خون را آنیزوسیتوزیس Anisicytosis و حضور گویچههایقرمز با اشکال متفاوت در خون را پوی کیلو سیتوزیس Poikilocytosisمینامند. که در حالات مرضی دیده میشوند.
تعداد گویچههای قرمز درحالت طبیعی در خون زنان 3.6 تا 5.5 میلیون در هر میکرولیتر و در خون مردان4.1 تا 6 میلیون در هر میکرولیتر میباشد. نسبت حجم سلولهای خون به کل
خونبرحسب درصد را هماتوکریت مینامیم. هماتوکریت در زنان سالم و بالغ 45 - 35 درصد و در مردان سالم و بالغ 50 - 40 درصد میباشد.
گلبولهای قرمز سلولهایی مقعرالطرفین و قابل انعطاف هستند که ضمن عبور از مویرگها (http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=%D9%85%D9%88%DB%8C%D8%B1%DA%AF)به م چسبیده و به صورت میلهای استوانهای درمیآیند که رولکس (Rouleaux)نامیده میشود.
شکل ویژه و انعطاف پذیری زیاد گویچههای قرمز را بهپروتئینهای محیطی ویژهای نسبت میدهند که به سطح داخلی غشای اریترویسیتهاچسبیدهاند. برخی از بیماریهای ارثی خون
مانند کروی یا بیضی شکل بودنگویچههای قرمز از نقص پروتئینهای فوق ناشی میگردد.
غشای این سلولها همچنین حاوی رسپتورهای مربوط به گروههای خونی (http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87%D9%87%D8%A 7%DB%8C+%D8%AE%D9%88%D9%86%DB%8C) میباشد. گویچههای قرمز خون حاوی مولکول پیچیدهای به نام هموگلوبین (http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=%D9%87%D9%85%D9%88%DA%AF%D9%84%D9%8 8%D8%A8%DB%8C%D9%86)میباشد. که از یک قسمت
پروتئینی به نام گلوبین و یک رنگ دانه آهندار بهنام «هم» تشکیل شده است. گلوبین مرکب از 4 زنجیره پلیپپتیدی است که به هرزنجیره یک پورفیرین آهندار متصل شده است.
هموگلوبین به علت داشتن آهن کهدر حالت احیا شده میباشد. میتواند با اکسیژن (http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=%D8%A7%DA%A9%D8%B3%DB%8C%DA%98%D9%8 6) و دیاکسید کربن (http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=%D8%AF%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%DA%A9%D 8%B3%DB%8C%D8%AF+%DA%A9%D8%B1%D8%A8%D9%86) ترکیب شده و به ترتیب آهن ، هموگلوبین و کربامینو هموگلوبین تشکیل دهد.
وسایل آزمایش :
نمونه خون - ملانژور قرمز - مکنده پلاستیکی - محلول هایم ( کلرور مرکوریک + سولفات سدیم + کلرور سدیم + آب مقطر )
دستگاه shaker - لام نئوبار - لامل سنگی - پنبه و الکل - میکروسکوپ نوری
روش کار :
ابتدا ملانژور قرمز را داخل نمونه خون وارد میکنیم و تا ۵/۰ خون میکشیم. باید کار را طوری انجام دهیم که خون همراه هوا وارد نشود چون حبابدارشدن آن باعث خطا در نتیجه
آژمایش میشود . بعد نوک ملانژور را با گازاستریل از خون پاک میکنیم و وارد محلول هایم نموده تا ۱۰۱ میکشیم به وسیلهمکنده پلاستیکی. در این حالت رقت ۲۰۰/۱ حاصل میشود
. سپس پیپت را درshaker به مدت 5-3 دقیقه قرار میدهیم و س÷س ÷ی÷ت را برداشته و قطرات اولرا دور میریزیم . لامل را روی لام قرار میدهیم و یک قطره از نمونه را بینلام و
لامل وارد میکنیم و سپس زیر میکروسکوپ بررسی میکنیم . با عدسی x10محل شمارش را تعیین میکنیم ( برای شمارش گلبولهای قرمز از روی لامهماسیتومتر از مربع وسط که
خود شامل 25 مربه کوچک است استفاده میکنیم ومعمولا 5 مربع از 25 مربع شمارش میشود .) شمارش گلبولهای قرمز را با عدسیx40 انجام میدهیم .
خطاهای آزمایش :
1- اشکالات تکنیکی : از جمله این اشکالات می توان از نمونه گیری غلطمثل کند بودن جریان خون از محل نمونه گیری که میتواند بعلت نازک بودن سوزنسرنگ مصرفی باشد و یا
استفاده طولانی از گارو نام برد . استفاده از ÷ی÷تهاو لامهای شمارش غیر دقیق یا خوب مخلوط نکردن محلول سوسپانسیون گلبولی یاغلط پر کردن صفحه شمارنده و بالاخره عدم
دقت لازم در شمارش سلولها همگیمیتواند به نوبه خود موجب اشتباه در نتیجه شمارش گلبولهای قرمز شود.
2- اشکالات محیطی : توزیع و پراکندگی نامناسب سلولها در روی محفظه ،لامهای شمارشگر یکی از مسائل تصادفی است که در مورد حتی سوسپانسیونهایسلولی خوب تهیه
شده نیز رخ میدهد .
نتیجه :
بعد از شمارش عدد را در فاکتور رقت که ۲۰۰ لست ضرب کرده و تقسیم بر حجمهر مربع که ۰۰۴/۰ است و تعداد مربع شمارش شده میکنیم و در نهایت در ۱۰۴ ضرب میکنیم .
بحث :
تعداد نرمال گلبول قرمز در هر لیتر خون به صورت زیر میباشد :
مردان : 5/6 - 9/3 (1012 )
زنان : 5/5 - 4 (1012 )
نوزادان : 5/6 - 4 (1012 )
کمتر از این حد فرد مبتلا به آنمی و بیشتر از این فرد مبتلا به پلی سایتمی است .
منبع :
labratoryscience.blogfa.com
میکرونمیباشد. اگر اندازه سلول کوچکتر از 6 میکرون باشد میکروسیت و اگر بزرگتراز 9 میکرون باشد، ماکروسیت نامیده میشوند. حضور گویچههای قرمز بااندازههای مختلف در
خون را آنیزوسیتوزیس Anisicytosis و حضور گویچههایقرمز با اشکال متفاوت در خون را پوی کیلو سیتوزیس Poikilocytosisمینامند. که در حالات مرضی دیده میشوند.
تعداد گویچههای قرمز درحالت طبیعی در خون زنان 3.6 تا 5.5 میلیون در هر میکرولیتر و در خون مردان4.1 تا 6 میلیون در هر میکرولیتر میباشد. نسبت حجم سلولهای خون به کل
خونبرحسب درصد را هماتوکریت مینامیم. هماتوکریت در زنان سالم و بالغ 45 - 35 درصد و در مردان سالم و بالغ 50 - 40 درصد میباشد.
گلبولهای قرمز سلولهایی مقعرالطرفین و قابل انعطاف هستند که ضمن عبور از مویرگها (http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=%D9%85%D9%88%DB%8C%D8%B1%DA%AF)به م چسبیده و به صورت میلهای استوانهای درمیآیند که رولکس (Rouleaux)نامیده میشود.
شکل ویژه و انعطاف پذیری زیاد گویچههای قرمز را بهپروتئینهای محیطی ویژهای نسبت میدهند که به سطح داخلی غشای اریترویسیتهاچسبیدهاند. برخی از بیماریهای ارثی خون
مانند کروی یا بیضی شکل بودنگویچههای قرمز از نقص پروتئینهای فوق ناشی میگردد.
غشای این سلولها همچنین حاوی رسپتورهای مربوط به گروههای خونی (http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87%D9%87%D8%A 7%DB%8C+%D8%AE%D9%88%D9%86%DB%8C) میباشد. گویچههای قرمز خون حاوی مولکول پیچیدهای به نام هموگلوبین (http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=%D9%87%D9%85%D9%88%DA%AF%D9%84%D9%8 8%D8%A8%DB%8C%D9%86)میباشد. که از یک قسمت
پروتئینی به نام گلوبین و یک رنگ دانه آهندار بهنام «هم» تشکیل شده است. گلوبین مرکب از 4 زنجیره پلیپپتیدی است که به هرزنجیره یک پورفیرین آهندار متصل شده است.
هموگلوبین به علت داشتن آهن کهدر حالت احیا شده میباشد. میتواند با اکسیژن (http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=%D8%A7%DA%A9%D8%B3%DB%8C%DA%98%D9%8 6) و دیاکسید کربن (http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=%D8%AF%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%DA%A9%D 8%B3%DB%8C%D8%AF+%DA%A9%D8%B1%D8%A8%D9%86) ترکیب شده و به ترتیب آهن ، هموگلوبین و کربامینو هموگلوبین تشکیل دهد.
وسایل آزمایش :
نمونه خون - ملانژور قرمز - مکنده پلاستیکی - محلول هایم ( کلرور مرکوریک + سولفات سدیم + کلرور سدیم + آب مقطر )
دستگاه shaker - لام نئوبار - لامل سنگی - پنبه و الکل - میکروسکوپ نوری
روش کار :
ابتدا ملانژور قرمز را داخل نمونه خون وارد میکنیم و تا ۵/۰ خون میکشیم. باید کار را طوری انجام دهیم که خون همراه هوا وارد نشود چون حبابدارشدن آن باعث خطا در نتیجه
آژمایش میشود . بعد نوک ملانژور را با گازاستریل از خون پاک میکنیم و وارد محلول هایم نموده تا ۱۰۱ میکشیم به وسیلهمکنده پلاستیکی. در این حالت رقت ۲۰۰/۱ حاصل میشود
. سپس پیپت را درshaker به مدت 5-3 دقیقه قرار میدهیم و س÷س ÷ی÷ت را برداشته و قطرات اولرا دور میریزیم . لامل را روی لام قرار میدهیم و یک قطره از نمونه را بینلام و
لامل وارد میکنیم و سپس زیر میکروسکوپ بررسی میکنیم . با عدسی x10محل شمارش را تعیین میکنیم ( برای شمارش گلبولهای قرمز از روی لامهماسیتومتر از مربع وسط که
خود شامل 25 مربه کوچک است استفاده میکنیم ومعمولا 5 مربع از 25 مربع شمارش میشود .) شمارش گلبولهای قرمز را با عدسیx40 انجام میدهیم .
خطاهای آزمایش :
1- اشکالات تکنیکی : از جمله این اشکالات می توان از نمونه گیری غلطمثل کند بودن جریان خون از محل نمونه گیری که میتواند بعلت نازک بودن سوزنسرنگ مصرفی باشد و یا
استفاده طولانی از گارو نام برد . استفاده از ÷ی÷تهاو لامهای شمارش غیر دقیق یا خوب مخلوط نکردن محلول سوسپانسیون گلبولی یاغلط پر کردن صفحه شمارنده و بالاخره عدم
دقت لازم در شمارش سلولها همگیمیتواند به نوبه خود موجب اشتباه در نتیجه شمارش گلبولهای قرمز شود.
2- اشکالات محیطی : توزیع و پراکندگی نامناسب سلولها در روی محفظه ،لامهای شمارشگر یکی از مسائل تصادفی است که در مورد حتی سوسپانسیونهایسلولی خوب تهیه
شده نیز رخ میدهد .
نتیجه :
بعد از شمارش عدد را در فاکتور رقت که ۲۰۰ لست ضرب کرده و تقسیم بر حجمهر مربع که ۰۰۴/۰ است و تعداد مربع شمارش شده میکنیم و در نهایت در ۱۰۴ ضرب میکنیم .
بحث :
تعداد نرمال گلبول قرمز در هر لیتر خون به صورت زیر میباشد :
مردان : 5/6 - 9/3 (1012 )
زنان : 5/5 - 4 (1012 )
نوزادان : 5/6 - 4 (1012 )
کمتر از این حد فرد مبتلا به آنمی و بیشتر از این فرد مبتلا به پلی سایتمی است .
منبع :
labratoryscience.blogfa.com