تشخیص سل ریوی

[علی بختیاری]

سلام به همه همکاران و دوستان عزیز

میخوام کم کم نحوه تشخیص بیماری سل و تجاربی که تو این مدت داشتمو به صورت جز به جز بذارم و این اطلاعات رو برای اولین بار از

طریق سایت امروزی منتشر میکنم و کمتر جایی همچین اطلاعاتی پیدا میشه.پس لطفا امانت دار باشید.

ممنون
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

قبل از هر چیز باید سلامت خودتون مد نطر باشه و حتما نکات ایمنی رو در بخش سل رعایت کنید.استفاده از دستکش و ماسک مناسب

(معمولا ماسک ان95 ) قبل از شروع کار ضروریه.ابتدا فرم هایی که همراه نمونه ها به ازمایشگاه ارسال میشه رو بررسی کنید و در دفتر

مخصوص سل شماره گذاری و ثبت میکنید و بر روی فرم هم شماره ای که در دفتر به اون نمونه اختصاص داده شده رو ثبت میکنید.

معمولا برای هر فرد سه نمونه ارسال میشه که نحوه نمونه گیری رو در پست های بعدی توضیح میدم. برای هر نمونه لامی رو اختصاص

میدهید یعنی برای یک بیمار 3 لام باید اختصاص بدید و توسط مداد الماس شماره بیمار (شماره ای که در دفتر ثبت شده ) و شماره لام

رو روی هر لام مینویسید مثلا شماره دفتر 20 هستش شما روی لام اول به صورت کسری مینویسید 1/20 و لام دوم 2/20 و لام سوم

3/20

نمونه های خطی که برای ازمایشگاه ارسال میشه و در قوطی های در بسته ای هستش رو به زیر هود منتقل کنید و لام مربوط به هر

نمونه رو جلوی نمونه میذارید و برای هر نمونه یک سواپ رو از زیر قسمت پنبه ای مشکنید تا با شکستن چوبک بخش خشنی ایجاد بشه

تا خلط رو خوب بگیره.

نمونه رو که هنوز درش بسته هستش رو خوب هم بزنید و بعد در نمونه رو باز کنید و با احتیاط مقداری از خط رو بردارید ( در صورتیکه

نمونه فاقد خلط و اب دهان باشد سعی کنید از قسمت های سفید و پنیری شکل نمونه بردارید ) و به روی لام منتقل کنید.دقت کنید

مقدار نمونه زیاد نباشه تا لام شما ضخیم بشه و یا کم نباشه.

بعد از انتقال نمونه به روی لام سعی کنید نمونه رو باز و گسترده کنید.

اجازه بدید تا لام به صورت طبیعی کاملا خشک بشه.

بعد از خشک شدن لام رو توسط پنس بردارید و سه بار روی شعله فیکس کنید.دقت کنید سه دفعه با فاصله زمانی چند ثانیه باشد

طوری که لام رو اگه پشت دستتون گذاشتید دستتون رو نسوزونه.بزارید تا لام ها سرد بشه . بعد از سرد شدن نوبت رنگ امیزی

هستش.

ان شاالله در پست های بعدی روش و نکات رنگ امیزی رو میگم.


منبع : اطلاعات و تجارب شخصی

اختصاصی از امروزی

[علی بختیاری]

سلام به همه

خب رسیدیم به مرحله رنگ امیزی.

در طول رنگ امیزی اصلا عجله نکنید چون وقت زیادی دارید.

لام هارو به روی ظرف جار منتقل کنید .حواستون باشه که لام هارو به پشت نذارید از روی شماره ای که کنار لام گذاشتید میتونید تشخیص بدید پشت و روی لامو.خب ما برای

رنگ امیزی به رنگ فوشین و اسید الکل و متیلن بلو نیاز داریم.

در مرحله اول فوشین رو بریزید روی لام تا تمام سطح لام رو بپوشونه بعد با یه پنس یه تیکه پنبه اغشته به الکل رو بردارید و اتیش بزنید و به زیر لام ها بگیرید جوری که رنگ جیوه

مانندی از روی لام کنار بره و از سطح لام بخار بلند شه.اجازه بدید تا کمی لام سرد بشه و دوباره مقداری فوشین روی لام ها بریزید و باز هم اتیش رو بگیرید زیر لام ها تا همون

حالت قبلی پیش بیاد و باز صبر کنید. کلا فوشین باید 5 دقیقه روی لام باشه.بعد از این مرحله باید لام هارو با جریان ملایم بشورید.حالا میتونید زیر شیر اب بگیرید یا لیوانی رو اب

کنید و خیلی اروم از کنار لام بریزید تا رنگ ها شسته بشه.میتونید ظرف جار رو یکم کج بگیرید تا بهتر رنگ ها برن از روی لام ها. بعد ار شستن ظرف رو مقداری کج کنید تا اب

روی لام ها بره به گوشه لام ها و بعد با یه فوت اروم مقدار ابی که روی لام مونده رو بریزید پایین تا در غلظت ماده بعدی که میریزید روی لام تداخلی ایجاد نشه.

خب تا این مرحله ما باسیل های احتمالی رو رنگ زدیم و به رنگ قرمز در اومدن و از این به بعد باید محیط اطرافش رو به رنگ دیگه ای در بیاریم تا باسیل ها قابل شناسایی

باشن.

مرحله بعد استفاده از اسید الکل به عنوان رنگ بر هستش که رنگ فوشینی رو که سطح لام گرفته رو پاک میکنه به غیر از رنگی که توسط باسیل ها جذب شده.

اسید الکل رو به مقدار خیلی کم در حد چند قطره روی قسمت رنگ شده لام بریزید تا رنگ ها از سزح لام جدا بشن و حدود دو دقیقه صبر کنید و لام ها رو بشورید و اب روی سطح

رو هم حذف کنید و یه بار دیگه هم از اسید الکل استفاده کنید تا رسوب های احتمالی رنگ فوشین رو هم از بین ببرید. اهمیت این مرحله برای حذف رسوب های رنگ و

اجسامی هستش که ممکنه با باسیل ها اشتباه گرفته بشن.

بعد از رنگ بری دوم باز هم اب ها رو از سطح لام حذف کنید و متیلن بلو رو روی لام ها بریزید و 2 دقیقه صبر کنید و بعد لام ها رو بشورید. متیلن بلو باعث میشه زمینه لام ابی

رنگ بشه و باسیل های قرمز به خوبی مشخص بشن.

بعد از شستن رنگ ها لیوانی رو اب کنید و لام هارو یکی یکی داخل لیوان اب بزنید و پشت لام هارو با گاز تمیز کنید و بزارید تا لام ها خشک بشن. مراقب باشید اشتباهی روی

سطح لامتون رو پاک نکینید.

یک لام خوب تقریبا میشه مثل عکس زیر ::

http://emruzi.com/up/uploads/136793424519621.jpg (http://emruzi.com/up/)



مرحله بعدی بررسی و تشخیص باسیل هاست که در پست بعدی توضیح میدم.

[علی بختیاری]

سلام

خب رسیدیم به بررسی و تشخیص باسیل سل.

باسیل های سل یا همون مایکوباکتریوم توبرکلوزیس یک باکتری میله ای شکل هستش که در طول رنگ امیزی زیل نلسونی که انجام دادیم به رنگ قرمز در اومده و در زمینه ابی شان باید تشخیص داده بشه.

برای شروع بررسی یک قطره روغن امرسیون رو روی یک گوشه از لام قرار میدیم و با عدسی 100 میکروسکوپ رو تنظیم میکنیم و از همون گوشه ای که انتخاب کردیم شروع به بررسی میکنیم.شما اگه لامتون

رو خوب رنگ کرده باشید و مرحله رنگ بری رو به خوبی انجام داده باشید هیچ چیز قرمز رنگی رو بجز باسیل سل مشاهده نخواهید کرد.اما در بعضی مواقع که رنگ فوشین رسوب داشته باشه و مرحله رنگ بری به

خوبی انجام نشده باشه ممکنه ذرات قرمز رنگی رو در زیر لام ببینید که باید دقت کافی انجام بشه تا با باسیل ها اشتباه گرفته نشن که معمولا هم به دلیل شکل گرد و نامنظمی که دارن کمتر با باسیل ها اشتباه

گرفته میشن.

خب شما باید نمونه رو بخوبی بررسی کنید و سعی کنید به صورت زیگزاگ روی لام حرکت کنید تا احتمال دیده شدن باکتری رو بیشتر کنید شما باید 100 شان را به خوبی بررسی کنید تا از نبود باکتری

مطمئن شوید.در بیشتر لام ها معمولا در چند شان اول باسیل ها قابل رویت هستند و نتیجه مشخص میشه اما گاهی اوقات تعداد باکتری خیلی کمه و ممکنه در کل شان های مشاهده شده به 10 عدد هم

نرسه پس بررسی 100 شان رو به جدی بگیرید.

شما باید بیشتر کجا های لام به دنبال باسیل ها بگردید ؟؟؟

در تمام سطح لام ممکنه که باسیلها مشاهده بشن ولی معمولا شما در یک لام سلولهای اپی تلیال ریه رو مشاهده میکنید که احتمال حضور باسیلها در سیتو پلاسم این سلولها بیشتر هستش و در این مناطق

باید دقت بیشتری بشه. به تصویر زیر و محل قرار گیری باسیل دقت کنید.البته باز هم تاکید میکنم که باسیل ها رو در هر قسمتی از لام میشه مشاهده کرد.

http://emruzi.com/up/uploads/13634398112.jpg

[علی بختیاری]

سلام

خب رسیدیم به مرحله گزارش کردن .

همونطور که در پست های قبلی توضیح داده شد باید 100 شان مورد بررسی قرار بگیره و در صورت مشاهده باسیل نتیجه مثبت به شکل زیر گزارش بشه.

1 تا 9 باسیل در 100 شان تعداد مشاهده شده به صورت دقیق گزارش میشود.

10 تا 99 باسیل در 100 شان 1+

1 تا 10 باسیل در هر شان 2+

بیش از 10 باسیل در هر شان 3+

[علی بختیاری]

سلام

بعد از اینکه یک فرد مبتلا به سل تشخیص داده میشه دوره درمان فرد شروع میشه ( داروها به صورت رایگان در اختیار فرد قرار میگیرن ) هر وعده دارو توسط بهورز باید به بیمار داده شود و بهورز از مصرف دارو توسط بیمار مطمئن شود که به این کار اصل داتس میگن.

معمولا پس از دوهفته که بیمار داروهارو مصرف میکنه دیگه باسیل سل قابل سرایت به دیگر افراد نیست و فرد خطری برای اطرافیان ندارد.

اما این پایان درمان نیست و تا چندین ماه باید مصرف داروها ادامه یابد.

هر چند ماه معمولا نمونه ای از فرد گرفته میشه و تحت عنوان کنترل درمان به ازمایشگاه فرستاده میشه.معمولا این نمونه ها در صورت مصرف کامل و دقیق داروها منفی هستند و باسیلی در نمونه دیده نمیشود.

اما بررسی این نمونه ها بسیار مهم است و اهمیت ان به این جهت است که اگر نمونه فردی که دارو مصرف میکند دارای باسیل باشد باسیل های فرد مقاوم به دارو بوده و این مسدله بسیار مهم است.باسیل

سل وقتی به دارویی مقاوم شود بسیار خطرناک تر از مراحل اولیه است.

موردی داشتم در برج 12 سال 91 که نمونه کنترل درمان فرد مثبت شد و با بررسی هایی که انجام شد متوجه شدیم که داروهارو کامل مصرف نکردن و بهورز هم کوتاهی کرده.اون فرد تا به امروز بارها با داروهای

بسیار قوی مورد درمان قرار گرفته ولی باز هم باسیل ها به دارو جواب نمیدهند.

وقتی فردی دارو مصرف میکند باسیل ها معمولا باریک و یا قطعه قطعه میشوند و معمولا به صورت توده و در کنار هم در میایند.در این افراد باید دقت شود که ئر صورتی که تمام باسیل ها به شکل قظعه قظعه و به صورت کوکسی دیده شدند دیگر نمیتوانیم انها را باسیل در نظر بگیریم.

اما اگر باسیل مشاهده شد ولی ضعیف و باریک هم بود باید به عنوان باسیل سل در نظر گرفته شود و مثبت گزارش شود.

به تصویر زیر دقت کنید که مربوط به فردی است که دارو مصرف کرده و باسیل ها ضعیف شده اند که تعداد باسیل ها بسیار کم و ضیف بودند اما شکل باسیل را داشتند و مثبت تلقی میشند.


http://emruzi.com/up/uploads/137459674519031.jpg (http://emruzi.com/up/)



منبع :

اطلاعات و تجارب شخصی

اختصاصی از امروزی

[علی بختیاری]

سلام به همه

یه سری اجسام ممکنه گاهی اوقات در اسمیر ها شماهده بشه که با باسیل اشتباه بشن.باسیل ها معمولا به رنگ صورتی دیه میشوند و حالت روشن رنگی دارند و نور از انها عبور میکنند و از نظر شکل حالت شل و گاها خمیده دارند اما یک سری اجسام باسیل شکل به شکل مقاوم و تو پر مشاهده میشوند که قرمز رنگ هستند و نور از انها عبور نمیکند.

به تصویر زیر دقت کنید تصویر سمت راست جسمی شبیه به باسیل است که ممکن است با باسیل اشتباه شود اما تصویر سمت چپ مربوط به باسیل میباشد.

http://emruzi.com/up/uploads/137683737967231.jpg (http://emruzi.com/up/)

گاهی اوقات باسیل ها به دلیل دیواره لیپیدی که دارند به هم متصل میشوند و به شکل زیر ممکن است دیده شوند :

http://emruzi.com/up/uploads/13768375059641.jpg (http://emruzi.com/up/)

[علی بختیاری]

سلام به همه

امروز با مورد جالبی برخورد کردم.

اقایی بود با 44 کیلو وزن علائم کامل سل که نمونش هم خلط غلیظی بود و از ظاهرش میشد گفت که سل داره.نمونش رو گرفتم و ازش اسمیر تهیه کردم و اسمیر خوبی هم شد.شروع کردم به گشتن زیر میکروسکوپ اما هرچی گشتم چیزی پیدا نکردم.خیلی امید داشتم که باسیل ببینم توی اسمیرش ولی نبود.دیگه داشتم نا امید میشدم اما ناگهان با این صحنه روبرو شدم.خیلی برام عجیب بود.توی کل لامش فقط همین یک شان از میکروسکوپ اینجوری بود با اینهمه باسیل......سعی کنید تموم قسمت های لام رو بگردید.تعدادی شان از سمت راست و تعدادی از وسط و تعدادی از سمت چپ لام حتما سعی کنید 100 شان رو بگردید.

http://emruzi.com/up/uploads/137866225856941.jpg (http://emruzi.com/up/)

[علی بختیاری]

سلام به همه

چند روز پیش رفتم مرکز سل زاهدان و یه سری مطلب جدید یاد گرفتم گفتم اینجا هم بذارم....

اگر از ماسک جراحی استفاده میکنید حتما داخل ماسک بین بینی و سطح ماسک یکگاز استریل قرار بدید برای ایمنی بیشتر و بعد از کار ماسک و گاز رو اوت کنید...

اسمیر خوب اسمیری هستش که اگر در پشت لام چیزی قرار بدید قابل مشاهده باشه ( لام ضخیم نباشه )

هر ماه باید تمامی لام های مثبت به علاوه ده درصد لام های منفی برای بازبینی به همراه فرم مخصوص به مرکز سل ارسال بشن.

نکته مهم ::

در اسمیر های کنترل درمان اگر باسیل ها به صورت شکسته مشاهده شدند لام را با توجه به تعداد باسیل های شکسته مثبت گزارش میکنیم و در قسمت توضیحات فرم

مربوط به بیمار مقدار باسیل های شکسته را به صورت درصد بیان میکنیم مثلا ذکر میکنیم که 100% باسیل ها به صورت شکسته مشاهده شد.