PDA

توجه ! این یک نسخه آرشیو شده میباشد و در این حالت شما عکسی را مشاهده نمیکنید برای مشاهده کامل متن و عکسها بر روی لینک مقابل کلیک کنید : کاروانسرای شیخ علی خان زنگنه



aligator
۱۳۹۴-۰۲-۰۹, 23:34
این کاروانسرا داخل روستای چاله سیاه(جهاد آباد) در 45 کیلومتری شمال غربی اصفهان واقع‏ گردیده است‏.
طبق گفته جهانگردان و مورخان از این‏ کاروانسرا بعنوان محلی برای پذیرایی و اقامت مهمان خارجی‏ استفاده می‏شده‏.
اوژن اوبن سفیر فرانسه در ایران مقارن با مشروطیت طی سفرش از اصفهان به بغداد در این کاروانسرا اقامت داشته و مطالبی در مورد آن نوشته است‏.
این کاروانسرای زیبا و مستحکم دارای ابعاد 82*82 متر است سر در ورودی در ضلع جنوبی قرار گرفته و در طرفین آن 12 طاقنما وجود دارد درگاه ورودی‏ از طریق راهرویی با سه دهانه شامل راهروی کوتاه،سرسرا و در انتها ایوان بزرگ جنوبی به حیاط داخلی راه دارد.
در طرفین‏ سرسرا صفه‏ ها و اتاقهایی به همراه دو بالا خانه وجود دارد. این فضاها که همگی به سرسرای ورودی راه دارند.محلهایی‏ بوده‏اند برای استقرار نگهبان و همچنین مکانهایی برای انجام‏ خدمات مختلف به مسافران از قبیل خواربار فروشی،نانوایی‏ ،آشپزخانه و...
در طرفین سرسرای ورودی نزدیک گوشه‏ های بنا دو حیاط کوچک هشت ضلعی واقع شده که از هر جهت شبیه یکدیگرند جز اینکه حیاط جنوب شرقی به سرسرا راه دارد.
ورود به این‏ حیاطها از طریق ورودی اصطبل های سراسری امکان‏پذیر است. دورتادور حیاط ها اتاق ها و ایوانهایی وجود دارد.
این دو حیاط کوچک احتمالا مخصوص استفادهء بانوان بوده است.چنین‏ نظری با توجه به اینکه کاروانسرا در مسیر زیارتی قرار داشته و همچنین بنا از زمره کاروانسراهای سلطنتی محسوب می‏گشته و شاه و درباریانش به همراه زنان حرمسرا در آن اقامت می‏کرده‏ اند،منطقی به نظر می‏رسد.
حیاط بزرگ داخلی با چهار گوشهء پخ به سبک چهار ایوانیست و پیرامون آن را اتاقهایی با ایوانی در جلو احاطه‏ کرده است. پشت ایوان بزرگ شمالی که در محور ورودی بنا قرار گرفته،دو تالار واقع شده است.
تالار جلویی‏ فضایی مستطیل شکل است که در سه طرف کمرپوش شده وبه صورت دو طبقه درآمده است.این تالار از طریق سه درگاه‏ به تالار پشتی راه پیدا می‏کند.ت
الار پشتی مستطیل شکل بوده‏ و یک بخاری بزرگ به همراه طاقچه‏ های متعدد در آن واقع‏ شده است.احتمالا تالار جلویی محل انجام مجالس بزم بوده‏ است و آقایان در پایین و بانوان در بالا نظاره‏ گر مراسم بوده‏ اند.
تالار پشتی محل اقامت پادشاه بوده که در مواقع دیگر سفیران‏ خارجی یا مسافران ثروتمند از آن استفاده می‏کرده‏ اند.این نظر با توجه به کارکرد سلطنتی بودن کاروانسرا مطرح می‏شود.
اصطبل های سراسری پشت اتاقهای اضلاع شمالی،غربی و شرقی واقع شده‏ اند.ورودی آنها در چهار گوشهء پخ حیاط قرار دارد.
طرفین این ورودیها دو صفهء عمیق وجود دارد که محلی‏ برای استقرار نگهبانان یا قافله‏ داران بوده است.
در محل تلاقی‏ اصطبلها در گوشه‏دهای شمال شرقی و شمال غربی دو فضای‏ وسیع هشت ضلعی وجود دارد که با گنبدی پوشیده شده‏ اند.
در چهار جهت آنها چهار اتاق بزرگ قرار دارد که با وجود بخاری‏ و طاقچه‏ های متعدد،محلهای مناسبی برای سکونت بوده‏اند. انتهای این فضاها اتاق مستطیل شکل بزرگی وجود دارد که در دو طرف آن دو فضای وسیع صفه مانند قرار دارد.
به نظر می‏ رسد این دو فضای هشت ضلعی که می‏توان از آنها به عنوان‏ تالارهایی یاد کرد احتمالا محلهایی برای پذیرایی از میهمانان‏ خارجی بوده‏اند و در اتاقهای اطراف،خدمه و همراهان آنها سکونت داشته ‏اند.
اصطبلهای سراسری مستطیل شکل بوده و طرفین آنها فضاهای صفه مانندی وجود دارد که هر کدام یک بخاری و دو طاقچه دارند.
این مکانها محلهایی برای قراردادن اشیا و کالاهای مسافران بوده‏ اند.همچنین اقامت در آنها به خصوص‏ هنگام فصول سرد و مواقع شلوغی امکان‏پذیر بوده است.
در این کاروانسرا فضاهای مشخصی به عنوان مستراح ساخته شده‏ که در گوشه‏ های اصطبل های سراسری و حیاطهای کوچک‏ واقع شده‏ اند.
چنین خصوصیتی در کمتر کاروانسرایی دیده می‏ شود.بدین صورت که اغلب از گوشه‏ های تاریک اصطبل ها یا محدودهء خارجی کاروانسرا بدین منظور استفاده می‏شده و یا اینکه این فضاها داخل برجهای کاروانسرا تعبیه شده و فضای‏ مستقلی بدین منظور ساخته نمی‏شده است.
آب آشامیدنی کروانسرا از طریق مظهر قناتی که در نزدیکی‏ آن قرار داشته تامین می‏شده است‏.
امروزه تزیینات باقی‏ماندهء بنا آجر کاری است.این آجرکاریها قابل مقایسه با آجر کاریهای‏ کاروانسرای مهیار و برخی منازل قدیمی جلفای اصفهان بوده‏ و از مشخصات اواخر دورهء صفویه است‏.
با توجه به قطعات‏ باقی‏ماندهء کاشی در لچکی‏های پیش طاق سردر ورودی به نظر می‏رسد این قسمت دارای کاشیکاری معقلی بوده است.
کتیبه‏ های بنا در قسمت داخلی سردر ورودی قرار دارد و همگی به‏ خط نستعلیق نوشته شده‏ اند و حاکی از ساخت کاروانسرا به‏ دستور شیخ علیخان زنگنه در زمان شاه سلیمان صفوی در سال‏ 1098 ه.ق است.
طبق کتیبه،اسناد سازندهء بنا استاد طاهر فرزند استاد رضا اصفهانی بوده است.این بنا یکی از بهترین نمونه‏ های کاروانسراهای صفوی‏ است.
تمام وسایل و امکانات رفاهی به حد متناسب و وفور در قسمتهای مختلف به کار رفته است.وجود قسمتهای‏ مختلف با کاربرد خاص نشان‏دهندهء اوج پیشرفت در طراحی‏ این کاروانسراست.
قسمتهایی همچون حیاط های مخصوص‏ بانوان،تالارهای هشت ضلعی،دو تالار پذیرایی واقع در پشت ایوان شمالی،اتاقهای متعدد برای اقامت نگهبانان و قافله‏ داران،مکان هایی جهت انجام خدماتی از قبیل نانوایی،خوار و بارفروشی،آشپزخانه و...این اجزا با وجود طاقچه‏ ها، رفها و بخاریهای متعدد به همراه هواکشها از حد اکثر امکانات‏ رفاهی برخوردار بوده‏ اند.
چنین امکانات و اجزایی در کمتر کاروانسرایی دیده می‏شود و ثابت می‏کند این کاروانسرا جزء کاروانسراهای سلطنتی محسوب می‏شده که پادشاهان صفوی‏ برای اقامت خود از آنها استفاده می‏کرده‏ اند و همچنین سخن‏ جهانگردان مبنی بر استفاده از این کاروانسرا به عنوان محلی‏ برای استقبال از سفیران خارجی قبل از ورود به اصفهان را بیش‏ از هر چیز ثابت می‏کند.
از طرفی جلال و شکوه شاهانه‏ ای‏ که در ساخت اجزایی مختلف بنا دیده می‏شود،نشان‏دهندهء اهمیت و کارکردهای خاص کاروانسرا به عنوان مکانی جهت‏ استقبالهای رسمی از پادشاه و نوای خارجی است. ویژگیهای‏ ساختمان و ابعاد عظیم بنا حاصل کار هنرمندان بزرگیست که از حمایت های شایستهء شاهانه برخوردار بوده‏اند.



http://www.emruzi.com/upc.php?file=1430337649727939_۲۰۱۵۰۴۲۳_۱ ۴۹۵۰.jpg

http://www.emruzi.com/upc.php?file=1430337650324785_۲۰۱۵۰۴۲۳_۱ ۴۹۵۶.jpg

http://www.emruzi.com/upc.php?file=1430337638913643_۲۰۱۵۰۴۲۳_۱ ۴۵۱۷.jpg

http://www.emruzi.com/upc.php?file=14303376373910020_۲۰۱۵۰۴۲۳_۱ ۶۵۹۳۵.jpg

http://www.emruzi.com/upc.php?file=1430337637904995_۲۰۱۵۰۴۲۳_۱ ۲۲۴۷.jpg

http://www.emruzi.com/upc.php?file=1430337640182917_۲۰۱۵۰۴۲۳_۱ ۱۳۴۶.jpg

http://www.emruzi.com/upc.php?file=143033764067885_۲۰۱۵۰۴۲۳_۱۷ ۰۸۴۲.jpg

http://www.emruzi.com/upc.php?file=1430337656188663_۲۰۱۵۰۴۲۳_۱ ۵۱۰۵.jpg

http://www.emruzi.com/upc.php?file=1430337657893216_۲۰۱۵۰۴۲۳_۱ ۵۹۱۳.jpg

http://www.emruzi.com/upc.php?file=1430337641529419_۲۰۱۵۰۴۲۳_۱ ۰۷۰۰.jpg

http://www.emruzi.com/upc.php?file=1430337652517999_۲۰۱۵۰۴۲۳_۱ ۵۸۴۷.jpg




کوه ها و بیابان های ایران
عکسها : aligator ( اختصاصی امروزی )